قلیایی شدن بدن
یکی از توضیحات علمی اینکه چرا بعد از خوردن یک وعده غذای سنگین به سختی میتوانید هوشیاریتان را حفظ کنید، پدیدهای است به نام alkaline tide یا جزرومد قلیایی. بعد از خوردن غذا، معدهی شما اسید هیدروکلرویک بیشتری تولید میکند تا چیزهایی که خوردهاید را هضم کند. برای ساختن اسید هیدروکلرویک، سلولهای مخاط معده از نمک استفاده میکنند. طی این فرایند، بی کربنات که یک مادهی قلیایی است تولید میشود. اگر این بی کربنات جمع شود، pH معده را بالا میرود. بنابراین مقداری از آن وارد جریان خون شده و حالتی ایجاد میکند که به آن alkaline tide میگوییم.
حالا چرا افزایش pH (قلیا) باعث احساس خواب آلودگی میشود؟ با ورود بی کربنات به جریان خون و افت pH خون (قلیاییتر شدن)، ترشح پپتیدی به نام اورکسین که به هوشیار ماندن شما کمک میکند خنثی میشود. اگر اورکسین، تاثیرات فعال نداشته باشد شما شروع میکنید به احساس خواب آلودگی کردن و کسل شدن و کارآییتان افت میکند. جزرومد قلیایی معمولا تا حدود دو ساعت بعد از غذا باقیست.
چه میتوانید بکنید
بهترین راه کاهش alkaline tide بعد از خوردن غذا این است که از خوردن غذاهای سنگین و حجیم خودداری کنید. اگر همیشه بعد از غذا احساس خواب آلودگی دارید پس سعی کنید در طول روز وعدههای کوچکتر بخورید تا مجبور نشوید به یک باره یک وعدهی سنگین بخورید. اگر در محل کارتان هستید مطمئنا ایده آل نیست که یک ناهار سنگین بخورید و بعد با احساس خواب آلودگی سر میزتان برگردید.
فعالیت سیستم پاراسمپاتیک
نوسانات قلیایی تنها دلیل احساس خواب آلودگی شما بعد از غذا نیست. وقتی چیزی میخورید، الویتهای بدنتان تغییر میکند. حالا شما غذایی در معده دارید که باید هضم و جذب شود. در نتیجه سیستم عصبی پاراسمپاتیک در حالت استراحت و آرام سازی قرار میگیرد تا جریان خون به سمت سیستم گوارش برود، بنابراین خون از ساختار عضلانی و مغز دور میشود. این تغییر در انتقال خون میتواند شما را موقتا دچار احساس خواب آلودگی کند. سیستم عصبی پاراسمپاتیک با سیستم عصبی سمپاتیک که با افزایش ضربان قلب، تنفس و جریان خون به سمت عضلات شما را بیدار و هوشیار نگه میدارد مقابله میکند. برعکس زمانی که فعال میشوید، سیستم پاراسمپاتیکتان آرام و غیر فعال میشود. وقتی که سعی دارید غذا را هضم کنید بدنتان میخواهد شما را در وضعیتی آرام و ساکت نگه دارد و این میتواند سبب خواب آلودگی شما بشود.
چه میتوانید بکنید
همانطور که گفته شد، غذای سنگین نخورید و وعدههای کوچکتر در طول روز میل کنید. غذای سنگین و حجیم، واکنش پاراسمپاتیک قویتری ایجاد میکند. ضمنا میتوانید بعد از غذا برای افزایش جریان خون به سمت مغز، 10 دقیقه پیاده روی کنید. پیاده روی مخصوصا پیاده روی تند، سیستم سمپاتیک را فعال میکند و جلوی احساس خواب آلودگیتان را میگیرد.